aanbesteden met so, vo of do?

Wanneer besteed je een (infrastructuur)project aan? Als er alleen wat referentiebeelden liggen, met een schetsontwerp of pas als het ontwerp bijna volledig is uitgewerkt? We merken dat opdrachtgevers zich geregeld afvragen wat voor hun project het juiste moment is. Ivo Mulders gaat daarom in op de verschillende opties.

referentiebeeld of ambitiedocument: marktwerking ten top
‘We zien steeds vaker dat een project wordt aanbesteed op basis van beknopte informatie. De opdrachtgever spreekt zijn ambitie uit, maar laat de markt geheel vrij in de invulling. De aannemer kan zijn expertise optimaal gebruiken en de opdrachtgever krijgt een range met mogelijke oplossingen aangeboden, waarbij hij verrast kan worden door slimme of interessante oplossingen waar nog niet aan was gedacht. De opdrachtgever hoeft bovendien  aanzienlijk minder voor te bereiden. Wel zijn de risico’s bij deze wijze van aanbesteden het grootst, onder meer qua draagvlak, kosten en planning. De risico’s worden vaak bij de aannemer gelegd.’

schetsontwerp: draagvlak en basisontwerp gereed
‘Aanbesteden met een schetsontwerp betekent dat de basiskwaliteiten van het ontwerp vastliggen. Het ontwerp kan al afgestemd zijn met stakeholders, welstand, stadsbouwmeester et cetera, zodat vergunningen minder risico vormen. Veel aspecten van de invulling zijn aan de markt, maar in hoofdlijnen is bekend hoe het resultaat eruit zal zien. Zaken als beeldkwaliteit en niveau van afwerking vormen daarbij nog wel een risico, omdat nog lang niet alles is vastgelegd.’

SO+: risico’s beheersbaar
‘Het kan soms nuttig zijn een plan toch iets verder uit te werken voordat er wordt aanbesteed. Bijvoorbeeld als in de SO-fase blijkt dat het budget redelijk krap is. Door bepaalde zaken alvast grondig uit te zoeken, heeft de opdrachtgever dan meer zekerheid over de haalbaarheid van het plan.’

voorlopig ontwerp: zicht op totale kosten
‘De hoofdreden om aan te besteden op basis van een voorlopig ontwerp is vaak dat de opdrachtgever zicht wil hebben op de totale projectkosten. Allerlei praktische zaken die van invloed zijn op de uiteindelijke kosten, worden bij een VO in kaart gebracht. Denk bijvoorbeeld aan ondergrondse kabels en leidingen. Bij een voorlopig ontwerp is ruwweg 75 procent van het ontwerp vastgelegd en 75 procent van de uitvoeringskosten bepaald. De beeldkwaliteit is grotendeels vastgelegd en de financiële risico’s zijn een stuk kleiner.’

definitief ontwerp: voor wie weet wat ‘ie wil
‘Bij aanbesteden met een definitief ontwerp zijn de risico’s minimaal. Het uiteindelijke beeld is tot in detail vastgelegd en ook de kosten zijn grotendeels bekend. De opdrachtgever weet wat hij krijgt, maar heeft daar ook zelf veel werk voor moeten doen. Aanbesteden met do is daarom vooral handig als de opdrachtgever goed weet wat hij wil, en bovendien de benodigde expertise in huis heeft (gehaald).’

conclusie
Het juiste moment van aanbesteden verschilt per project. Bovenstaande aspecten spelen een rol, maar we zien dat ook beleid en politieke keuzes van invloed kunnen zijn. Benieuwd wat voor uw specifieke project de beste keuze is? Vraag het onze aanbestedingsexperts!