Chris Wattel over de beweegbare brug voor Urk

Architect Chris Wattel ontwierp de beweegbare Michiel De Ruyterbrug. Het laten samensmelten van techniek en vormgeving is voor hem telkens weer een puzzel die hij met plezier maakt. Een interview over de uitdagingen van dit project en waarom het ontwerp zo krachtig is.

het ontwerp is vrij iconisch. Vroeg de gemeente daar ook specifiek om?

‘Ze wilden graag iets bijzonders, ja. Een brug waar mensen trots op kunnen zijn en met plezier naartoe gaan. Hoe dat er dan uit moest zien, dat was aan ons. De gemeente gaf wel aan dat de voorkeur uitging naar moderne, ronde vormen. De brug is straks de toegangspoort naar de nieuwe woonwijk, dus een bijzondere brug past daar goed bij.’

hoe hebben jullie de opdracht verkregen?

‘De gemeente Urk vroeg vijf partijen een plan van aanpak te maken. Wij waren een van die partijen. Vervolgens mocht iedere partij met een projectteam van de gemeente in gesprek over hun voorstel. Dat gesprek verliep goed en was gelijk heel persoonlijk. Er was een klik, zoals je dan zegt. En die is daarna tijdens het ontwerpproces alleen maar sterker geworden.’

De brug krijgt twee gezichten: robuust metselwerk aan de ene zijde, transparante eenvoud aan de andere

want jullie aanpak werd gekozen. En toen?

‘We zijn gestart met een variantenstudie. Samen met het projectteam kozen we een aantal opties om uit te werken. Dat leidde tot een verdere verkenning van de oplossingsruimte om de wensen en prioriteiten scherp te krijgen. De gewenste gescheiden rijbanen voor snel en langzaam verkeer leidde tot de wegindeling en van daaruit was de keuze voor één hameitoren snel gemaakt. De hameitoren als fysieke scheiding tussen de rijbanen was een logische keuze. Met een enkele hamei heb je bovendien ook meer mogelijkheden om een landmark te ontwerpen.’

waarom koos je voor een ophaalbrug?

‘Bij een beweegbare brug zoek je naar een mooi ontwerp met een logische constructie. De locatie bepaalt welk type beweegbare brug het meest logisch is. Voor een draaibrug was deze bruglocatie te breed en te kort, voor een hefbrug te zwaar, ook vanwege die verhoudingen. En een basculebrug, waarbij het bewegingsmechanisme geheel onderdeks zit, gaf hier niet de juiste uitstraling. Een ophaalbrug paste goed, juist omdat we een baken wilden creëren, iets dat van veraf te herkennen is.’

Hamei en balans doen sterk denken aan een boetnaald

als die keuze zo snel gemaakt kan worden, wat is dan nog de uitdaging?

Ontwerpen is een zoekproces. Dat stopt natuurlijk niet zodra je het brugtype hebt gevonden. Uiteindelijk hebben we drie varianten voor de bovenbouw uitgewerkt. De uitdaging is om de techniek te integreren in het ontwerp. Een beweegbare brug moet niet alleen mooi zijn, maar ook goed kunnen bewegen. Van de drie varianten voor de bovenbouw kozen we degene die op een boetnaald bleek te lijken. Dat is vervolgens verder gedetailleerd, om een duidelijke verwijzing naar de Urkse visserij te maken.

Je moet ervoor zorgen dat alles wat je bedenkt ook echt kan. Ik heb bijvoorbeeld een geometrische studie gedaan met behulp van een parametrisch 3D-model. Past alles binnen de beschikbare ruimte? Werkt het zoals ik denk dat het werkt?

Architect Chris Wattel

wat vind je van het uiteindelijke ontwerp?

‘Daar ben ik best heel trots op. Een beweegbare brug ontwerpen is echt puzzelen en hier is dat goed gelukt. Alles komt mooi samen. De balanspriem draait om de hameistijl, het draaipunt is weggewerkt. Er zijn geen externe aandrijvingen, alles is in de hoofdvorm geïntegreerd. Ik denk wel dat het straks het baken wordt waarnaar wij en de gemeente zochten.’