Joost Vreugdenhil over fietsbrug Onderbanken

Ir Joost Vreugdenhil, ontwerper en projectleider van een scala aan bruggenprojecten, ontwierp de 188 meter lange fietsbrug Onderbanken.

hoe kwam dit project tot stand?

‘We begonnen met een studie naar de beste route van de fietsbrug over de rotonde. IBA-Parkstad zag in dit project de mogelijkheid om een symbolische poort naar Parkstad te maken. Kunstenares Marijke de Goey werd gevraagd. De samenwerking met kunstenares Marijke geeft extra dimensie aan het project. Zij ontwierp een kunstobject van grote kubussen in het midden van de brug. Samen hebben we gezocht naar een functioneel ontwerp dat tegelijk een sterke markering vormt van de entree van Parkstad.’

waar ben je trots op?

‘De analysefase was intensief. Ik ben er trots op dat we daar met een verfijnd en helder brugontwerp zijn uitgekomen, een slanke boog door het landschap. Mijn prestatie is het bereiken van helderheid en die vervolgens vasthouden.’

Onder de fietsbrug ligt een drukke verkeersrotonde

was het zo eenvoudig als het klinkt?

‘Dit is een indrukwekkende brug door z’n maat, eenvoud en sierlijke lijn, maar het proces was best complex. Ontwerpen is het afwegen van veel verschillende aspecten, die vaak ook conflicteren. Ambitie, functionaliteit, fietscomfort en kosten: ze kunnen conflicteren. Bij dit project hebben we een goed evenwicht bereikt. Het één gaat niet ten koste van het andere. Voor het kunstobject van Marijke geldt dat ook. Het resultaat is één kunstwerk: niet een losse brug en een los kunstobject.

De dynamiek binnen de voorbereidingsgroep was heel sterk. Gemeente, kunstenaar, provincie, er waren veel meningen. Voor mij was het de kunst om het ontwerp zo te maken dat mensen met heel verschillende invalshoeken zich erin konden vinden. Ik zoek naar samenhang, naar eenvoud. Ik ben geen dwingende ontwerper die maar één oplossing ziet. Ik zet mogelijkheden op een rij om zo samen het optimum te kiezen. Het moet daarbij geen compromis worden maar een vondst.’

en wat is de vondst hier?

‘Dat is vooral de heldere gebogen lijn. De puzzel om een comfortabele fietsbare brug in het landschap in te passen leidde naar deze boog. Het is me gelukt om deze helderheid overeind te houden. Bijzonder is ook dat het een lange doorlopende boogligger is van 190 meter lang. Die is over de volle lengte voorgespannen om de overspanningen van 28 meter mogelijk te maken.’

De omgeving is net na oplevering nog kaal

samenwerken met Marijke de Goey en de provincie Limburg, hoe ging dat?

‘Het vertellen van een verhaal is de essentie van het werk van een kunstenaar. Dat triggerde mij om naar een heel sterk totaalbeeld te streven, waarbij brug en kunstwerk samensmelten. Een kunstenaar is autonomer ten opzichte van zijn opdrachtgever. Dat stelt eisen aan het proces. De projectleiding van de provincie Limburg heeft precies de juiste ruimte gegeven om tot een bijzonder ontwerp te komen. Het was zaak om koers te houden en dat is wonderwel gelukt.’

Het grootste kunstobject wordt gemonteerd

welke expertise bracht je verder in?

‘Mijn kennis over bruggen en fietshellingen zonder twijfel. Dat gaat vaak om het wegen van ongelijksoortige variabelen. Een langere hellingbaan is bijvoorbeeld minder stijl en dus comfortabeler, maar ook duurder. Het begeleiden van dat afwegingsproces, daar ben ik goed in. Ik probeer de juiste vragen te stellen, zodat alle aspecten boven tafel komen. Daarna kun je samen de puzzel maken.’

Ontwerper Joost Vreugdenhil

wat trekt je aan in het ontwerpersvak?

‘Het eerste deel van het proces is het leukst: het oplossen van de puzzel. Dan komt de uitwerking, waarbij het veel aandacht en energie kost om het ontwerp overeind te houden. Het eindresultaat geeft dan voldoening. Prachtig om te zien hoe mijn ontwerp, deel voor deel, tot stand komt.’