metselwerk
De nieuwe Bartenbrug ligt op de overgang van stadscentrum en uitbreidingswijken. In het ontwerp is deze overgang duidelijk zichtbaar: aan centrumzijde is het landhoofd een gemetseld bastion, aan de andere zijde landt de brug aan op een groen talud. Het metselwerk is voorzien van relief en onderscheidt zich zo duidelijk van het metselwerk van de historische vestingmuren, terwijl het er tegelijkertijd wel aan refereert.
totaalontwerp brug
We combineerden het roodbruine metselwerk met een natuursteenkleurige betonnen randligger en een antraciet strippenhekwerk. De gemetselde borstwering loopt door op de kade. In de oksels van die borstwering staan speciaal ontworpen 10 meter hoge lichtmasten die goed aansluiten bij het metselwerk en de kleurstelling van de brug.
design & construct
Met de realisatie komt een eind aan jarenlang gesteggel. Al in 2006 schreef de gemeente een ontwerpprijsvraag uit voor een nieuwe brug. De uitvoering van het gekozen ontwerp werd uiteindelijk tijdens de bouw gestaakt vanwege scheurvorming en herhaaldelijke kostenoverschrijding.
In juni 2015 startte de aanbiedingsfase voor een nieuwe design & construct uitvraag. Uit vier inzendingen werd ons ontwerp gekozen en gerealiseerd.
partners
We deden dit project in nauwe samenwerking met opdrachtnemer Mobilis. Wagemaker was als constructeur bij het project betrokken. Het ontwerp is binnen 7 maanden gerealiseerd.
specificaties
afmetingen: l=43 m | b=18,7 m
oplevering: 2016
uitvoeringskosten: € 2.047.000
meer informatie?
bel Ivo Mulders:
015 750 25 73
projectteam
Niels Degenkamp
Jona de Bokx
Winie Dijksterhuis
Ivo Mulders
deel deze pagina via:
artikel geschreven voor Otar
oktober, 2016
In Den Bosch is eind augustus de nieuwe Bartenbrug in gebruik genomen. Ipv Delft ontwierp de ingetogen verkeersbrug op de fundamenten van een nooit afgebouwde brug die het afgelopen decennium voor veel ellende zorgde. De nieuwe brug is binnen budget in zeven maanden tijd gerealiseerd en ging twee maanden eerder open dan gepland. Mede dankzij het uitgekiende ontwerp.
Al tien jaar geleden schreef de gemeente een ontwerpprijsvraag uit voor een nieuwe brug. De uitvoering van het gekozen ontwerp werd uiteindelijk tijdens de bouw gestaakt wegens scheurvorming en herhaaldelijke kostenoverschrijding. Jarenlang zorgde het project voor gesteggel. Zo stapte een wethouder op en hadden met name omwonenden en ondernemers veel overlast. In juni 2015 startte de gemeente de aanbiedingsfase voor een nieuw uitgeschreven onderhandse design & construct uitvraag. Uit de vier inzendingen werd het ontwerp van ipv Delft gekozen. Dit ontwerp kwam tot stand in nauwe samenwerking met aannemer Mobilis.
Uitgangspunten
De nieuwe brug over de Aa is ontworpen met een aantal uitgangspunten als basis. Zo was het uit kostenoogpunt noodzakelijk de bestaande fundering zoveel mogelijk in tact te laten en te benutten. Daarnaast was het uitvoeringsbudget van 2,4 miljoen heilig, mede gezien het feit dat de hele voorgeschiedenis de gemeente al miljoenen gekost had. Qua vormgeving stond de ontwerpers vooral een ingetogen brug voor ogen die zou passen bij de karakters van zowel de binnenstad als de Graafsewijk.
De 40 meter lange brug ligt op de overgang tussen de historische binnenstad en de Graafsewijk en vormt een belangrijke toegangspoort tot het centrum. In het ontwerp is zowel deze toegangsfunctie als het verschil tussen de gebieden aan weerszijden van de brug zichtbaar gemaakt. Zo landt de brug aan de ene zijde aan op een groen talud, terwijl aan de centrumzijde is gekozen voor een gemetseld landhoofd dat overgaat in een halfhoge borstwering die doorloopt op de kade. De brug is bijna 19 meter breed en wordt vaak in een rechte lijn benaderd. De gemetselde borstweringen zorgen ervoor dat de brug voor weggebruikers duidelijker als brug herkenbaar is. Ook het hekwerk draagt hier aan bij. Daarnaast maakt het strippenhekwerk, dat dichtloopt als je over de brug kijkt, dat de brug smaller lijkt.
Baksteen
Het roodbruine metselwerk is voorzien van reliëf, waarmee het zich duidelijk onderscheidt van het metselwerk van de historische vestingmuren en er tegelijkertijd aan refereert. Door de diepte van het reliëf te variëren, ontstaat bovendien een subtiele vlakverdeling. Deze toepassing van modern metselwerk om het onderscheid tussen historisch en nieuw te maken, werd eerder al toegepast bij het verderop aan de Aa gelegen Citadel. Zowel in de ontwerp- als uitvoeringsfase is veel zorg besteed aan het metselwerk, dat een belangrijk onderdeel vormt van de brug. Ipv Delft heeft alle details en aansluitingen (rollagen, gebogen vleugelwanden, hoekaansluitingen) tot in detail uitgewerkt en gesimuleerd in een 3D model. Deze 3D details zijn door de metselaar gebruikt bij de uitvoering.
De natuursteenkleurige randelementen van de brug passen goed bij het metselwerk en geven een stijlvol beeld, terwijl het strippenstalen hekwerk het verbindende element vormt. In de oksels van de gemetselde borstwering ontwierp ipv Delft twee bijpassende stalen lichtmasten, die de poortfunctie van de brug versterken.
Hergebruik
In grote lijnen sluit het ontwerp aan op de bestaande fundering van de niet afgebouwde brug. Wel zijn de grote driehoekige betonnen pylonen van de oude brug gesloopt. Vervolgens is het betonnen landhoofd aan deze zijde met prefab en in het werk gestort beton uitgebreid tot de gewenste vorm, waar uiteindelijk het metselwerk tegenaan is geplaatst. De vleugelwanden van het metselwerk staan op de oude fundering voor de fietsbruggen. Bij het andere landhoofd is het middelste deel van de bestaande fundering gebruikt en zijn de buitenste funderingen verwijderd. De beperkte sloop en het hergebruik hebben bijgedragen aan het binnen de perken houden van zowel de kosten als de bouwtijd.
Onderhoud
Het gemetselde landhoofd van de Bartenbrug is vol en zat gemetseld, met een doorgestreken voeg. Hierdoor was geen onderhoudsgevoelige extra voegvulling nodig. Dit sluit aan bij een vierde uitgangspunt voor de brug: het beperken van onderhoud. In combinatie met het budget leidde dit streven ook tot de eenvoudige opbouw van het brugdek. Prefab betonnen railbalkliggers, een aangehangen prefab betonnen randelement en een in het werk gestorte druklaag. De prefab randelementen hebben een hoge afwerkingskwaliteit, wat de aanhechting van vuil zo lastig mogelijk maakt. Het hekwerk is voorzien van een duplex conserveringssysteem. Deze combinatie van thermisch verzinken en een poedercoating zorgt voor een zeer langdurige bescherming tegen corrosie.
Om overlast te beperken, is de brug door Mobilis gefaseerd gebouwd. Eerst is de ene helft gebouwd, waarbij het verkeer over de al aanwezige tijdelijke brug ging. Daarna kon het verkeer over de halve nieuwe brug rijden en werd de andere helft van de brug gerealiseerd. Voor de afbouw is de brug daarna beperkte tijd volledig afgesloten geweest. De bouw verliep zo voorspoedig dat de brug twee maanden eerder dan gepland open ging voor het verkeer.
Het is de betrokken partijen goed gelukt zich aan de uitgangspunten te houden. De belangrijke verkeersader is niet alleen binnen budget en planning weer opengesteld, de stad heeft er bovendien een stijlvolle nieuwe brug bij die er uitziet alsof hij er altijd al gelegen heeft.