mijnspoorbruggen Heerlen

Parkstadroute

In Limburg is de 34 kilometer lange Parkstadroute nagenoeg gereed. Bruggenspecialist ipv Delft ontwierp de drie bruggen in de nieuwe recreatieve fiets- en wandelroute die natuur en toeristische attracties met elkaar verbindt. De ontwerpen zijn geïnspireerd op de historie van de mijnbouwregio.

drie fietsbruggen

Het gaat om twee stalen bruggen in Hoensbroek (Grubbelaan en Pastoorskuilenweg) en een betonnen exemplaar in Landgraaf (Einsteinstraat). De Parkstadroute loopt van Beekdaelen via Heerlen, Brunssum, Landgraaf en Kerkrade naar Simpelveld. In Hoensbroek (gemeente Heerlen) ligt het pad deels op het talud van de voormalige mijnspoorlijn. De stalen bruggen bevinden zich op dit stuk van de route. Voor de ontwerpers vormde de locatie een grote bron van inspiratie; de rijke historie van de mijnbouw bood een scala aan aanknopingspunten.

mijnspoorbruggen

In Hoensbroek bevond zich van 1911 tot 1973 Staatsmijn Emma, een vetkoolmijn met de hoogste totale nettoproductie van Nederland. Alle gebouwen van de mijn zijn gesloopt, maar kenmerkten zich door metselwerk met mooie details en toepassing van geglazuurde tegels. Ipv Delft koos daarom voor gemetselde landhoofden en een tegeltableau waarop de brugnaam prijkt. Het metselwerk in langformaat Kolumba-stenen verwijst naar de gelaagdheid van aardlagen in de mijnen.

historische referenties

De stoere stalen brug zonder steunpunten vormt één helder gebaar. De constructie bestaat uit dragende balustrades in de vorm van een stalen plaatligger met verticale schotten. Dit refereert sterk aan de archetypische spoorbruggen van zo’n honderd jaar terug. Ook de perforaties in beide uiteinden van het hekwerk verwijzen naar vroeger: ze hebben de vorm van de mijnbouwpenningen die opzichters gebruikten om te zien welke ‘kompel’ (mijnbouwwerker) zich wanneer ondergronds bevond. De messing mijnbouwpenningen zijn ook te zien in het asfalt. Zo vormen de stalen bruggen een blijvende herinnering aan de plaatselijke mijnbouw.

Bokkenrijders

De betonnen brug in Landgraaf ligt in de nabijheid van de vroegere Staatsmijn Wilhelmina en de mijn Oranje Nassau, maar bevindt zich niet op een voormalig spoortalud. De hoofdvorm van de brug is hetzelfde als die van de stalen bruggen, maar verder zijn er vooral verschillen. Zo is hier gekozen voor een betonnen brugdek en een transparant spijlenhekwerk. In het brugdek verwijzen pootafdrukken naar de bokkenrijders die hier in de achttiende eeuw actief waren.

specificaties

betrokken partijen: LOLA landscape architects (basishandboek Parkstadroute), IBA Parkstad
partners: Heijmans (hoofdaannemer), Bersselaar Constructies (staalbouw)
oplevering: mei 2024

projectlocatie